Este podcast é unha aposta do proxecto As Letras de Florencio por contribuir a crear un relato sobre o autor valdeorrés que chegue a tódolos públicos, especialmente aos máis novos. Creado y conducido polo escritor valdeorrés Jorge Moral, son doce capítulos que se irán publicando o último domingo de mes durante o 2022. Está dispoñible para a súa difusión sen cortes nin edicións.
Jorge Moral foi o gañador da primeira edición deste concurso cando tiña dezaoito anos e dende entón a súa relación con Florencio e a reivindicación da súa figura non fixo máis que crecer. Moral, quen creceu «lendo todos os libros da sección infantil da biblioteca municipal do Barco», ten publicado un poemario, Océanos (Barullo microedicións, 2019), e participado en dúas antoloxías, MAFIA (Leite Edicións, 2021) e 21 poetas do século XXI (Aira Editorial, 2021).
CAPÍTULO 01: «DO QUE NON SE FALA, NADA SE SABE»
Neste primeiro capítulo de `FLORENCIO: o podcast´ avistamos os principais fitos na traxectoria do poeta a través dunha cartografía persoal a tres bandas: humana, política e poética. Coas aportacións do investigador Ricardo Gurriarán e arquivo histórico da súa etapa mexicana, cunha entrevista que Dolores Pla lle fixo en 1979. Entrevistamos a Eilún del Pazo, gañadora do III Certame de Poesía Florencio Delgado Gurriarán, e a música está a cargo de Sr. Jingles.
CAPÍTULO 02: «DE CÓRGOMO A VERACRUZ; O HOME DOS MIL NOMES»
No segundo episodio falamos dos primeiros anos da vida de FDG, viaxando con el desde o Córgomo natal ata o outro lado do mar á súa chegada en México, pasando por Ourense, Valladolid, Porto, París e Barcelona. Coa mocidade no centro e poesía falada incluída, conversamos tamén con Héctor Cajaraville, que vén de publicar con Xerais ‘Florencio Delgado Gurriarán: polos vieiros da saudade’.
CAPÍTULO 03: «VESTIDAS DE FESTA: BEBEDEIRA»
CAPÍTULO 04: «AS CANCIÓNS DE LOITA»
CAPÍTULO 05: «VALDEORRAS, Á BEIRA DO SIL DEITADA»
Neste quinto capítulo abordamos Valdeorras como espazo poético, achegándonos ás descricións da natureza e das xentes a través dos ollos de Florencio. Comezamos cun ‘Abcdefg’ de Florencio, incluindo a paisaxe e o mundo do viño, as catro estacións e o paso do tempo, e a teima sociolingüística cos topónimos e nomes enxebres. Finalmente, chegamos a Córgomo, dende onde se comezou a revindicar a figura de Florencio. A nosa convidada é Helena López Fortuny, filla de Anxo Baranga e que vive no Brasil. É psicóloga social e membro do colectivo Barullo e contaranos en primeira persoa como foron aquelas actividades culturais pioneiras que tanto contribuiron a que se acadaran as Letras para Florencio. O capítulo inclúe a canción de Anxo Rei Cantar dos topónimos, do disco Fronteira de cegoñas. Tamén un audio da presentación no 2002 das II Xornadas de Teatro FDG no que Marta López, veciña de Córgomo e parte da asociación FDG cultural, fala das actividades feitas durante o ano.
CAPÍTULO 06: «VIDA NA NOVA GALICIA»
No ecuador do proxecto achegámonos un pouco máis ao trópico de cáncer e no mesmo mes do horóscopo no que Florencio chegou a México, aprendemos da súa vida na Nova Galicia. Retomamos a historia naquel buque de transporte de gando do segundo episodio; o IPANEMA, chegando ás costas de Veracruz polo día do San Fermín. Repasamos as vocacións múltiples do autor que, sen deixar o compromiso social e poético, constrúe unha vida e proxecto familiar a tres mil cincocentos metros sobre o nivel do mar.
CAPÍTULO 07: «GALICIA INFINDA»
Na séptima entrega de ‘FLORENCIO: o podcast’ analizamos con detalle o seu segundo poemario, ‘Galicia infinda’. Construído a modo de álbum persoal, revisamos os poemas mexicanos, froito da mestizaxe cultural e da conversa entre culturas. Non hai fronteiras!
Este capítulo divídese nas seguintes seccións:
– O sentir dos tempos: un álbum viaxeiro (contexualización histórica e persoal)
– Un e trino (análise estrutural e temático)
– O cabalo de troia (intencións da obra e significados implícitos)
– Lingua mestiza e popular (revisión do ‘galego-creoulo’ multiétnico e sinerxias culturais no poemario).
CAPÍTULO 08: «VOLVER A CASA»
No mes de agosto, o das viaxes e de volver ás vilas e aldeas, repasamos as visitas de Florencio a Valdeorras nos anos sesenta, setenta e oitenta. Nesta última década, é cando publica ‘O soño do guieiro’, poemario de loita que vén cargado de controversia. Este capítulo estrutúrase arredor desas tres visitas e da que quedou pendente.
1968: A viaxe exploratoria.
1976: Florencio e Celia chegan a Valdeorras.
1981: Vello de corpor e mozo de espírito.
1986: o Soño do Guieiro e a regreso que non foi.
CAPÍTULO 09: «O GALEGO DE FLORENCIO»
No capítulo deste mes, adentrámonos no galego que falaba Florencio, destacando algúns documentos inéditos coas súas opinións sobre o galego e mais o seu proxecto de dicionario do valdeorrés. Entrevistamos tamén á escritora galega Andrea Fernández Maneiro, quen recita ‘Rumba’, un dos poemas mexicanos de Florencio.
– As linguas e a fala de Florencio
– Un dicionario valdeorrés
– O galego de FDG
– Entrevista a Andrea Fernández Maneiro
CAPÍTULO 10: «ENTREVISTA A RICARDO GURRIARÁN»
O siñor feudal do pazo castañeiros, comos e refire Florencio aos ourizos nun dos seus romanzos, abre este novo capítulo do podcast realizado por Jorge Moral. Nesta ocasión entrevista a Ricardo Gurriarán, historiador e biógrafo de Florencio, quen falará do proceso de documentación e escrita dese libro clave do que beberon o resto de estudios sobre o poeta. E aproveitando que entramos na recta final do ano de Florencio, Moral aproveita para facer repaso e preguntar polo futuro.
– O que lle une a Florencio
– Escoller versos e historias
– O que sempre se obvia
– E despois das letras, que?
CAPÍTULO 11: «SOTA, CABALO, REI: A VOZ DA ACADEMIA»
No undécimo episodio do podcast falamos coa realeza, os números máis altos da baralla. As voces de académicos que formaron parte da xusta polo recoñecemento institucional da obra e figura de Florencio Delgado Gurriarán.
Coas intervencións de Xosé Ramón Pena, crítico e editor da obra poética de Florencio en Xerais; Víctor Freixanes, presidente da RAG e prologuista da antoloxía ‘Dende o corazón de Valdeorras’ editada por Galaxia; e Xesús Alonso Montero, florenciófilo e autor de ‘Poeta na terra, na guerra e no exilio’, antoloxía e biografía de Florencio Delgado Gurriarán.
Introducción: Unha partida de birisca
A sota: Xosé Ramón Pena
O cabalo: Víctor Freixanes
O Rei: Xesús Alonso Montero.